Home
Prezentacje
Wspomnienie
Źródła
 
Home
Kółka Rolnicze powiatu kępińskiego przed stu laty (apel do czytelników)
Oceny: / 40
KiepskiBardzo dobry 
Redaktor: Łukasz Kamiński   
28.05.2014.

 

 

Kółka Rolnicze powiatu kępińskiego przed stu laty.

Zarys historii i skład personalny w 1913 r.

 

Wstęp

         Udało się dotrzeć do kilku źródeł, które rzuciły światło na dziś już praktycznie zapomniane, a przed wielu laty bardzo prężne działające organizacje zwane Kółkami Rolniczymi.

Zebrane informacje mają przede wszystkim wielką wartość genealogiczną, gdyż podają nazwiska i miejsca zamieszkania członków poszczególnych Kółek Rolniczych oraz ilość posiadanej przez nich ziemi. Z pewnością wielu starszych czytelników odnajdzie tu swych dziadków, młodsi natomiast natrafią na swych pra i pra-pra dziadków. Być może zachęci to kogoś do poszukiwania śladów swych przodków.

(ciąg dalszy wkrótce)

 

 

APEL

Szanowni czytelnicy! Wspólnie odtwarzajmy naszą historię. Jeśli w poniższym artykule odnajdą Państwo nazwisko swego przodka (dziadka, pradziadka, wujka), koniecznie prosimy o kontakt na adres tpl.lukus@op.pl  Jeśli znane Wam są choćby podstawowe szczegóły z życia jednej lub więcej wymienionych tutaj osób, podzielcie się tymi faktami z nami. Wszelkie nadesłane informacje zostaną dodane do tego opracowania wraz z imieniem i nazwiskiem osoby będącej źródłem tych informacji.

Wymienieni działacze Kółek Rolniczych byli zasłużonymi społecznikami, którzy poprzez ciężką pracę na roli, jak również poprzez wspólne doskonalenie swej wiedzy rolniczej dbali nie tylko o dobro własne i swoich rodzin, ale również całej społeczności. Było to niezwykle ważne tak w końcowej fazie zaborów, kiedy toczyła się walka o utrzymanie szeroko rozumianej polskości, jak również w czasie odzyskiwania niepodległości, kiedy z trudem budowano życie społecznie i gospodarcze odrodzonej II Rzeczpospolitej. Jeśli dysponujecie Państwo informacjami o udziale kogoś z niżej wymienionych w I wojnie światowej, o ich działalności w ruchu ludowym w II RP lub o represjach w czasie II wojny światowej, prosimy o kontakt.

 

 

 

 

Powstanie Kółek Rolniczych na ziemiach polskich i ich rozwój w Wielkopolsce

(w przygotowaniu)

 

Kółko Rolnicze w Baranowie

Kółko Rolnicze w Baranowie założone zostało w 1890 r. W 1912 r. w skład jego zarządu wchodzili: prezes Karol Walczak z Lisin oraz zamieszkali w Baranowie wiceprezes ksiądz proboszcz Klementowski[1], sekretarz Jan Michalski i skarbnik Kazimierz Śpikowski.

W roku 1912 r. członkowie Kółka zwiedzali gospodarstwo księdza Klementowskiego. W tymże roku odbyło się 12 comiesięcznych zebrań, na których zebrani wysłuchali kilku wykładów i odczytów. Wykłady te odbywały się przy użyciu najnowocześniejszego wówczas sprzętu, ponieważ temat „O solach potasowych i ich działalności” odbył się przy pomocy „świetlanych obrazów”. Ksiądz Klementowski przybliżył członkom Kółka Rolniczego Baranów tematy przygotowywania kompostu, szczepień przeciwko czerwonce, uprawy i wczesnego sadzenia i kiełkowania buraków pastewnych, argumentował też powody do ograniczenia hodowli nierogacizny. Panowie Śpikowski, Fierek, Sierański, Piątkowski, Michalski i Walczak przygotowali odczyty o ubezpieczeniu od gradu, o hodowli drobiu, o kuchu słonecznikowym[2], o przyorywaniu zielonych nawozów, o murzonce w pszenicy[3] i sposobach jej tępienia, o burakach pastewnych i ich spasaniu i przechowywaniu, o środkach przeciwko jałowieniu krów, o hodowli i żywieniu bydła, o zaorywaniu obornika na zimę, o zielonych nawozach i ich działalności.

Baranowskie KR abonowało 5 egzemplarzy czasopisma „Poradnik”. Wszyscy członkowie Kółka ubezpieczeni byli od gradu i ognia. W ciągu 1912 r. KR Baranów sprowadziło 800 cetnarów kainitu[4] i 300 cetnarów tomasówki[5].

Prezes Walczak w rocznym sprawozdaniu ujął również informację, że członkowie Kółka sprzedawali wyprodukowane przez siebie zboże kupcowi z Kępna – panu Hąci[6]. Dodał również, że Kółko nie posiada mleczarni i cukrowni oraz że wśród członków Kółka słabo rozwija się pszczelarstwo. Za to dumą napełniał ich systematyczny rozwój baranowskiego sadownictwa. Prezes spodziewał się również napływu nowych członków do Kółka z racji wybudowania w 1912 r. obszernego i pięknego budynku Domu Katolickiego z inicjatywy proboszcza Klementowskiego.


[1] Wacław Klementowski – członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, ur. w 1872 r., zm. 25 lutego 1924 r. Wikariusz w Rydzynie w okresie od 20 lutego 1896 r. do 22 września 1897r., następnie wikariusz w Lwówku od 23 września 1897 do 31 lipca 1899 r. Administrator parafii Siemianice od 1 sierpnia 1899 r. do 16 grudnia 1901 r., a następnie proboszcz tejże parafii w okresie 17 grudnia 1901 do 13 marca 1905 r. Z Siemianic przeniesiony do parafii Baranów, gdzie był proboszczem od 14 marca 1905 r. aż do śmierci.

[2] Kuch (makuch) słonecznikowy - powstaje jako produkt uboczny podczas tłoczenia ziaren słonecznika. Jest wartościowym komponentem paszowym ze względu na wysoki poziom białka (o dużej zawartości metioniny) oraz tłuszczu. Zawiera również istotne w żywieniu zwierząt składniki, w tym sód, siarka i wapń, a także fosfor organiczny, ułatwiający przyswajanie wapnia. Makuch słonecznikowy charakteryzuje się wyższym poziomem witamin z grupy B oraz karotenu niż śruta sojowa. Mieszanki z makuchem słonecznikowym pozytywnie wpływają na jakość mięsa, dzięki wysokiej zawartości kwasów wielonienasyconych (PUFA) względem jednonienasyconych (MUFA).

[3] Murzonka (w innych regionach zwana wówczas „murzynką”) - czarne ziarno pojawiające się niekiedy w kłosie. Dziś znana jako sporysz czyli przetrwalnik pasożytniczego grzyba buławinki czerwonej. Grzyb ten atakuje zboża na przykład żyto, jęczmień, pszenicę i ryż. 

[4] Kainit – minerał z gromady siarczanów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi. Na świecie występuje w Niemczech, Austrii, Ukrainie, USA, Francji i Włoszech. W Polsce występuje na Kujawach (w cehsztyńskich słupach solnych). 

[5] Tomasówka (tomasyna, żużel Thomasa) -  pierwszy otrzymany sztucznie nawóz fosforowy (1886 r.) będący produktem ubocznym powstającym przy wytopie stali metodą Thomasa z rud bogatych w fosfor. Drobno zmielony, ciężki proszek o barwie szarej, nawóz zasadowy, przedsiewny, działający szczególnie dobrze na glebach wilgotnych i kwaśnych, wymagający dobrego wymieszania z glebą. Działa stosunkowo wolno i dlatego nadaje się szczególnie do nawożenia roślin roślin o dłuższym okresie wegetacyjnym oraz upraw wieloletnich, np. użytków zielonych.

[6] Wacław Hącia (18 kwietnia 1879 – 7 luty 1959) - kupiec z Kępna, delegat na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu 1918 r., zasiadał w radzie nadzorczej Banku Rolniczo–Przemysłowego w Poznaniu.

 
KÓŁKO ROLNICZE W BARANOWIE
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Alter Franciszekgospodarz25 BaranówBaranów
2.Becker Jangospodarz58 BaranówBaranów
3.Brust Maksymiliansyn gosp.  BaranówBaranów
4.Dębecki Józefgospodarz8,5 BaranówBaranów
5.Froń Aleksandergospodarz32 BaranówBaranów
6.Górecki Józefsyn gosp.  BaranówBaranów
7.Janicki Feliksgospodarz42 BaranówBaranów
8.Janicki Jangospodarz48 BaranówBaranów
9.Janicki Antonisyn gosp.  BaranówBaranów
10.Jasiński Józefgospodarz12 BaranówBaranów
11.Jerczyński Stanisławgospodarz8411BaranówBaranów
12.Kadłubowski Teofil gospodarz16 BaranówBaranów
13.Ksiądz Klementowskiproboszcz  BaranówBaranów
14.Kubera Piotrgospodarz16 BaranówBaranów
15.Małecki Tomaszgospodarz124BaranówBaranów
16.Marczewski Karolgospodarz52 BaranówBaranów
17.Marszałek Kazimierzgospodarz4 BaranówBaranów
18.Marszałek Wojciechsyn gosp.  BaranówBaranów
19.Michalski Jangospodarz304BaranówBaranów
20.Najdek Stanisławdzierżawca 270BaranówBaranów
21.Obalski Jangospodarz28 BaranówBaranów
22.Obalski Feliksgospodarz46 BaranówBaranów
23.Obalski Ignacygospodarz22 BaranówBaranów
24.Obalski Szczepangospodarz10 BaranówBaranów
25.Piątkowski Konstantygospodarz30 BaranówBaranów
26.Piątkowski Józefgospodarz34 BaranówBaranów
27.Psikus Juliangospodarz24 BaranówBaranów
28.Ratajewski Konstantygospodarz20 BaranówBaranów
29.Ratajewski Juliansyn gosp.  BaranówBaranów
30.Sołyga Kazimierzgospodarz28 BaranówBaranów
31.Sierański Władysławgospodarz4 BaranówBaranów
32.Śpikowski Władysławgospodarz16 BaranówBaranów
33.Śpikowski Antonigospodarz14 BaranówBaranów
34.Śpikowski Franciszekgospodarz8 BaranówBaranów
35.Śpikowski Kazimierzgospodarz302BaranówBaranów
36.Śpikowski Piotrgospodarz52 BaranówBaranów
37.Śpikowski Juliangospodarz122BaranówBaranów
38.Śpikowski Ignacysyn gosp.  BaranówBaranów
39.Szuwart Józefgospodarz30 BaranówBaranów
40.Szuwart Franciszeksyn gosp.  BaranówBaranów
41.Taborski Franciszekgospodarz44 BaranówBaranów
42.Walczak Karolgospodarz8610LisinyKępno
43.Weigel Maksymilianrestaurator1 BaranówBaranów
44.Zapart Jan IIgospodarz52 BaranówBaranów
45.Zawieja Franciszekgospodarz40 BaranówBaranów
46.Zawieja Jangospodarz46 BaranówBaranów
  Razem1116,5303  

 

 

Kółko Rolnicze w Donaborowie

Według sprawozdania sporządzonego przez prezesa zarząd Kółka Rolniczego w Donaborowie w 1912 r. składał się z: prezesa ks. proboszcza Aleksandra Łabujewskiego[1], wiceprezesa Wacława Gruszki z Donaborowa, sekretarza Wincentego Nęckiego z Donaborowa i skarbnika Józefa Brząkały z Janków.

Kółko obejmowało dwie gminy – Donaborów i Jankowy, liczyło 68 członków zwyczajnych i 2 honorowych. Spośród wszystkich gospodarzy z obu gmin do Kółka nie zapisał się tylko 1 rolnik. W ciągu 1912 r. odbyło się 12 zebrań przy wysokiej łącznej frekwencji 75 % członków. Zwiedzone zostały gospodarstwa Mikołaja Gruszki z Donaborowa i Mikołaja Kamińskiego z Janków. Zrzeszeni w Kółku abonują 20 egzemplarzy „Poradników” i 49 egzemplarzy kalendarzy. Tylko 1 gospodarz prowadzi rachunkowość w swym gospodarstwie. Wytworzone przez członków Kółka produkty sprzedawane są w dominującej większości w Kępnie.


[1] Ksiądz Aleksander Mieczysław Łabujewski – ur. 15 maja 1878 r. w Lubawie, święcenia kapłańskie przyjął 11 maja 1901 r. w Gnieźnie, zmarł 6 maja 1930 r. w Donaborowie. Kolejno drugi wikariusz w parafii Świętej Trójcy w Gnieźnie (16 czerwca 1901 r. do 31 grudnia 1902 r.), administrator parafii w Borzymsławiu (powiat Grodzisk Wlkp.) od 1 stycznia 1903 r. do 31 grudnia 1904 r., wikary w Siedlcu koło Wolsztyna od 1 stycznia 1905 r. do 28 lutego 1906 r., wikary w Ostrorogu od 1 marca 1906 r. do 31 lipca 1908 r., wikary i nauczyciel religii w Szamotułach od 1 sierpnia 1908 r. do 30 września 1911 r. Od 1 października 1911 r. aż do śmierci proboszcz parafii w Donaborowie.

KÓŁKO ROLNICZE W DONABOROWIE
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Brząkała Józefgospodarz63 JankowyBaranów
2.Chwołka Jangościnny1115DonaborówŚwiba
3.Dąbrowski Jangospodarz45 JankowyBaranów
4.Dudek Jangospodarz74DonaborówŚwiba
5.Froń Stanisław gospodarz53 Jankowy Baranów
6.Gabryś Ignacygospodarz10 JankowyBaranów
7.Goj Aleksandergospodarz432DonaborówŚwiba
8.Goj Franciszekgospodarz42 DonaborówŚwiba
9.Górecki Jan II gospodarz40 JankowyBaranów
10.Górecki Jan IIIgospodarz7 JankowyBaranów
11.Górecki Piotrgospodarz73,5DonaborówŚwiba
12.Górecki Wincentygospodarz38 JankowyBaranów
13.Gorgoleski Feliksmistrz rzeźn.106DonaborówŚwiba
14.Gruszka Filipgospodarz28 DonaborówŚwiba
15.Gruszka Mikołajgospodarz48 DonaborówŚwiba
16.Gruszka Tomaszgospodarz68 DonaborówŚwiba
17.Gruszka Wacławgospodarz53 DonaborówŚwiba
18.Gruszka Wojciechgospodarz518DonaborówŚwiba
19.Idzikowski Andrzejgospodarz353JankowyBaranów
20.Jerczyński Grzegorzgospodarz16 DonaborówŚwiba
21.Jerczyński Piotrgospodarz74DonaborówŚwiba
22.Jerczyński Wawrzyngospodarz102DonaborówŚwiba
23.Jeżyk Hieronimgospodarz285DonaborówŚwiba
24.Juszczak Ignacygospodarz60 JankowyBaranów
25.Kamiński Antoni - mój pra-pra dziadekgospodarz45 JankowyBaranów
26.Kamński Jangospodarz59 DonaborówŚwiba
27.Kamiński Mikołajgospodarz46 JankowyBaranów
28.Kamiński Rochgospodarz46 JankowyBaranów
29.Kowaliński Antonigospodarz287JankowyBaranów
30.Kokot Jan Igospodarz105DonaborówŚwiba
31.Kokot Jan IIgospodarz55 DonaborówŚwiba
32.Kubera Jakubgospodarz33 DonaborówŚwiba
33.Kurbel Szymongospodarz383DonaborówŚwiba
34.Lorenz Piotrgospodarz39 JankowyBaranów
35.Lubojański Józefgospodarz95DonaborówŚwiba
36.ks. Łabujewski Aleksanderproboszcz  DonaborówŚwiba
37.Majczyk Stanisławgospodarz47 DonaborówŚwiba
38.Malcher Antonigospodarz28 JankowyBaranów
39.Malcher Franciszekgospodarz32 JankowyBaranów
40.Maryniak Stanisławgospodarz33 JankowyBaranów
41.Moś Andrzejgospodarz332DonaborówŚwiba
42.Moś Antonigospodarz133DonaborówŚwiba
43.Moś Erazmgospodarz27 DonaborówŚwiba
44.Moś Mikołajgospodarz58 DonaborówŚwiba
45.Moś Rochagospodarz335DonaborówŚwiba
46.Moś Wincentygospodarz45DonaborówŚwiba
47.Nęcki Piotrgospodarz12,52DonaborówŚwiba
48.Nęcki Wincentygospodarz409DonaborówŚwiba
49.Nokiel Antonigospodarz222,5DonaborówŚwiba
50.Nowak Jangospodarz50 JankowyBaranów
51.Opaski Piotrgospodarz353DonaborówŚwiba
52.Ozdoba Tomaszgospodarz202DonaborówŚwiba
53.Parzonka Stanisławgospodarz32 JankowyBaranów
54.Parzonka Wojciechgospodarz26 DonaborówŚwiba
55.Pawlak Wojciechgospodarz354DonaborówŚwiba
56.Skiba Ignacygospodarz55 JankowyBaranów
57.Skiba Józefgospodarz304,5DonaborówŚwiba
58.Skiba Teodorgospodarz22,510JankowyBaranów
59.Skotnik Antonigospodarz443DonaborówŚwiba
60.Sołtysik Wincenty Igospodarz58 DonaborówŚwiba
61.Sołtysik Wincenty IIgospodarz44 DonaborówŚwiba
62.Sołtysik Wincenty IIIgospodarz36 DonaborówŚwiba
63.Sterczewski Józefgospodarz33 JankowyBaranów
64.Szczęsny Stanisławgospodarz483DonaborówŚwiba
65.Udała Jangospodarz202JankowyBaranów
66.Udała Maciejgospodarz266JankowyBaranów
67.Wójcik Grzegorzgospodarz33 DonaborówŚwiba
68.Zalesiński Rochgospodarz576DonaborówŚwiba
  RAZEM2227154,5  

 

 
 

Kółko Rolnicze w Grębaninie

Sprawozdanie za rok 1912 sporządził sekretarz. W skład zarządu wchodzili: prezes Piotr Rottau z Łęki Mroczeńskiej, wiceprezes ksiądz Wacław Klementowski – proboszcz z Baranowa, sekretarz Jan Domagała z Grębanin i skarbnik Wojciech Pieprz z Łęki Mroczeńskiej.

Kółko zrzeszało 67 członków i swym zasięgiem obejmowało gminę Grębanin wraz z, jak to ujęto w sprawozdaniu „koloniami”: Łęką Mroczeńską, Marianką, Żurawińcem, Mroczeniem i Borównem. Sprawozdawca ustalił, że z spośród mieszkających w wymienionych miejscowościach gospodarzy do Kółka nie wstąpiło 50  posiadaczy gospodarstw.

W przeciągu całego roku odbyło się 12 zebrań, które poprzedzało nabożeństwo na plebanii. Na każdym z tych posiedzeń obecny był ksiądz Klementowski, który przygotowywał samodzielnie odczyty, dostosowane do pory roku. Wykłady księdza Klementowskiego były niezwykle pouczające. Natomiast prezes Piotr Rottau odczytywał artykuły z „Poradnika”, gorąco zachęcając słuchaczy do współpracy i wzajemnej pomocy. Członkowie Kółka prenumerowali po jednym egzemplarzu „Poradnika” i kalendarza. Wspólnymi siłami na swoje potrzeby sprowadzili 230 cetnarów chilijskiej saletry, 900 cetnarów tomasówki, 200 cetnarów superfosfatu, 2250 cetnarów kainitu oraz 1800 cetnarów „węgli”.

 

KÓŁKO ROLNICZE W GRĘBANINIE
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Boruch Jangospodarz25 Łęka Mrocz.Kępno
2.Bentkowski Edwardgospodarz4010Łęka Mrocz.Kępno
3.Chwołka Piotrgospodarz28 Łęka Mrocz.Kępno
4.Chwołka Piotrgospodarz30 BorównoBaranów
5.Domagała Jangospodarz255GrębaninKępno
6.Dziergwa Kaspergospodarz30 BorównoBaranów
7.Dąbrowski Grzegorzgospodarz20 Łęka Mrocz.Kępno
8.Feja Franciszekgospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
9.Froń Tomaszgospodarz50 Łęka Mrocz.Kępno
10.Froń Walentygospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
11.Głowik Piotrgospodarz40 ŻurawiniecKępno
12.Goj Feliksgospodarz22 Łęka Mrocz.Kępno
13.Hojeński Ludwikgospodarz80 Nowa Wieś Ks.Bralin
14.Hełmiński Stanisławgospodarz25 ŻurawiniecKępno
15.Hełmiński Józefgospodarz20 Marianka Mrocz.Kępno
16.Jerzyk Ignacygospodarz45 Łęka Mrocz.Kępno
17.Jerzyk Bronisławgospodarz20 Łęka Mrocz.Kępno
18.Jerzyk Piotrgospodarz30 GrębaninKępno
19.Jeż Józefgospodarz20 GrębaninKępno
20.Jański Ignacysyn gosp.30 ŻurawiniecKępno
21.Jański Piotrsyn gosp.20 ŻurawiniecKępno
22.Kuna Stanisławsyn gosp.50 BorównoBaranów
23.Kalis Juliangospodarz30 ŻurawiniecKępno
24.Kalis Józefgospodarz60 Marianka Mrocz.Kępno
25.Kalis Konstantygospodarz30 Marianka Mrocz.Kępno
26.Kokot Józefgospodarz50 GrębaninKępno
27.Kokot Jangospodarz50 GrębaninKępno
28.Kurzawa Jangospodarz60 MroczeńBaranów
29.Kurzawa Józefgospodarz40 MroczeńBaranów
30.Kaźmierczak Józefgospodarz30 MroczeńBaranów
31.Kobza Stanisławgospodarz40 MroczeńBaranów
32.Klementowski Wacławgospodarz  BaranówBaranów
33.Kula Antonisyn gosp.30 Łęka Mrocz.Kępno
34.Kula Stanisławgospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
35.Kaczmarek Piotrgospodarz15 Łęka Mrocz.Kępno
36.Kubera Ignacygospodarz45 Łęka Mrocz.Kępno
37.Krawczyk Teodorgospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
38.Lenart Jakubgospodarz40 Łęka Mrocz.Kępno
39.Lenart Juliangospodarz40 Marianka Mrocz.Kępno
40.Latuszek Piotrgospodarz25 ŻurawiniecKępno
41.Mikołajczyk Juliangospodarz100 GrębaninKępno
42.Marczak Stanisławgospodarz50 GrębaninKępno
43.Maciejewski Feliksgospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
44.Maciejewski Ignacygospodarz15 Łęka Mrocz.Kępno
45.Nowak Piotrgospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
46.Orszulak Teofilgospodarz30 ŻurawiniecKępno
47.Pieprz Wojciechgospodarz60 Łęka Mrocz.Kępno
48.Parzonka Franciszekgospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
49.Parzonka Idzigospodarz50 Łęka Mrocz.Kępno
50.Poszwa Leopoldgospodarz25 Łęka Mrocz.Kępno
51.Pawlak Jangospodarz25 GrębaninKępno
52.Piszczałka Wojciechgospodarz50 BorównoBaranów
53.Piszczałka Andrzejgospodarz50 BorównoBaranów
54.Przybyszowski Pawełgospodarz25 Łęka Mrocz.Kępno
55.Rottau Piotrgospodarz50 Łęka Mrocz.Kępno
56.Rachel Walentygospodarz30 Łęka Mrocz.Kępno
57.Rak Walentygospodarz30 MroczeńBaranów
58.Salomon Piotrgospodarz40 ŻurawiniecKępno
59.Stasiak Franciszekgospodarz30 GrębaninKępno
60.Smołka Ignacygospodarz30 GrębaninKępno
61.Stasiak Jangospodarz20 Łęka Mrocz.Kępno
62.Tomalik Piotrgospodarz40 Łęka Mrocz.Kępno
63.Tomaszek Kazimierzgospodarz50 Łęka Mrocz.Kępno
64.Tomaszek Idzigospodarz50 MroczeńBaranów
65.Wabnic Maciejgospodarz60 Łęka Mrocz.Kępno
66.Wabnic Jangospodarz40 ChojęcinBralin
67.Zimoch Pawełgospodarz25 Łęka Mrocz.Kępno
  RAZEM243020  

 

 

Kółko Rolnicze w Krążkowach

Sprawozdanie za rok 1912 sporządził sekretarz. W skład zarządu wchodzili: prezes ksiądz proboszcz Ignacy Nowacki z Kępna, sekretarz Jan Łęcki z Kępna i skarbnik Andrzej Olejnik z Krążków.

Kółko liczyło 30 członków zwyczajnych i 2 nadzwyczajnych, swym zasięgiem obejmowało gminy Kępno, Krążkowy i Osiny. Do Kółka nie należało 10 gospodarzy. W ciągu całego 1912 roku odbyło się 10 zebrań przy ogólnej frekwencji 60 % członków i 1 syna gospodarza. Członkowie Kółka byli aktywnymi czytelnikami, ponieważ prenumerowali po 20 egzemplarzy „Poradnika” i kalendarza.

W 1912 r. członkowie Kółka zwiedzili gospodarstwo księdza Nowackiego. Sprawozdanie kończy informacja, że zrzeszeni w Kółku gospodarze wykazują duże zainteresowanie sprawami rolnictwa i wszelkimi nowinkami w dziedzinie uprawy roli, jednak w zakresie hodowli inwentarza muszą dopiero dokonać postępy.

KÓŁKO ROLNICZE W KRĄŻKOWACH
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Balcerzak Antonigospodarz30 OsinyKępno
2.Bobka Jangospodarz20 OsinyKępno
3.Cichosz Jangospodarz30 KrążkowyKępno
4.Domagała Pawełgospodarz30 KrążkowyKępno
5.Dyla Józefgospodarz42 OsinyKępno
6.Glugla Ignacygospodarz63 KrążkowyKępno
7.Guździoł Pawełgospodarz60 OsinyKępno
8.Haglauer Józefgospodarz53 KrążkowyKępno
9.Idzikowski Piotrgospodarz50 OsinyKępno
10.Kępa Andrzejgospodarz13,5 KrążkowyKępno
11.Kowalek Piotrgospodarz60 OsinyKępno
12.Koterba Andrzejgospodarz65 KępnoKępno
13.Koryciak Józefgospodarz26 OsinyKępno
14.Latusek Wojciechgospodarz15 KępnoKępno
15.Latusek Jangospodarz17 KrążkowyKępno
16.Latusek Jóżefgospodarz54 KrążkowyKępno
17.Lorenc Wojciechgospodarz21 OsinyKępno
18.Łęcki Jangospodarz140 KępnoKępno
19.Michalczyk Idzigospodarz13 KrążkowyKępno
20.Malik Tomaszgospodarz78 OsinyKępno
21.Marciniak Józefgospodarz48 KępnoKępno
22.Ks. Nowacki Ignacyproboszcz  KępnoKępno
23.Nawrot Jangospodarz22 OsinyKępno
24.Nowicki Józefgospodarz196 OsinyKępno
25.Olejnik Andrzejgospodarz70 KrążkowyKępno
26.Olejnik Piotrgospodarz72 KrążkowyKępno
27.Olejnik Stanisławwymiernik  KrążkowyKępno
28.Raczyński Andrzejgospodarz53 OsinyKępno
29.Raczyński Jóżefsyn gosp.  OsinyKępno
30.Szczepaniak Stanisławgospodarz30 OsinyKępno
31.Wieczorek Wojciechgospodarz31 KrążkowyKępno
32.Wodnik Piotrgospodarz22 KrążkowyKępno
  Razem1424,5   

Kółko Rolnicze w Laskach-Trzcinicy

Według sprawozdania, sporządzonego przez sekretarza Szymona Kłobusa w skład zarządu KR Laski–Trzcinica wchodzili: proboszcz parafii w Trzcinicy ksiądz Józef Niedźwiecki[1] sprawował funkcję prezesa, wiceprezes Jan Maryniak ze Smardzy, sekretarz Szymon Kłobus z Trzcinicy, skarbnik Jan Maryniak z Lasek.

Kółko swym zasięgiem obejmowało ówczesne gminy Laski, Trzcinica, Smardze, Kuźnica Trzcińska, Pomiany i Wodziczna. Liczyło 106 członków zwyczajnych i 9 nadzwyczajnych. Zarząd określił, że do kółka nie należało około 120 gospodarzy.

W ciągu 1912 r. odbyło się 11 zebrań, które cieszyły się wysoką frekwencją, wzięło w nich bowiem udział 78 % członków i 9 synów gospodarzy. Członkowie Kółka Rolniczego Laski-Trzcinica abonowali 21 egzemplarzy poradników i 62 kalendarze. Spośród ogólnej liczby członków kółka 20 prowadziło szczegółową rachunkowość. Zwiedzono gospodarstwa panów Michała Jędrycy z Wodzicznej oraz Marcina Adamka i Szymona Jakubowskiego w Dzierżążniku. Letnia zabawa taneczna odbyła się w lasku gospodarza Pawła Kubota w Kuźnicy Trzcińskiej.

Problemem rolników zrzeszonych w Kółku Rolniczym Laski-Trzcinica był brak w najbliższej okolicy zakładów przetwórstwa rolnego. Dlatego zbawienna okazała się, jak zanotował sekretarz: kolej żelazna [świeżo wybudowana] z Namysłowa do Kępna, która przechodzi wzdłuż terenu naszego kółka. Członkowie KR odstawiali dzięki temu ziemniaki i zboże na kolej, przeważnie do Górnego Śląska, mleko w przeważającej ilości spożytkowywane było w gospodarstwach. Bliskość linii kolejowej przyczyniła się do prawidłowego i dynamicznego rozwoju KR Laski-Trzcinica, przez co wzrosła jego atrakcyjność jako organizacji przynoszącej korzyści zrzeszonym w jej szeregach członkom. Dodatkowo zarząd dwoił się i troił, aby comiesięczne zebrania były interesujące i pouczające.  

Sprawozdanie kończyło się stwierdzeniem, że dzięki pobliskiej linii kolejowej zakupy sztucznych nawozów i pasz skoncentrowanych wagonami łatwe, a i wysyłka produktów rolniczych także łatwa. Jakież byłoby zdziwienie członków KR Laski-Trzcinica, gdyby powiedziano im wówczas, że w 2014 r. czyli za 102 lata (sprawozdanie spisano w 1913 r. ale dotyczyło 1912 r.) kolej linii Kępno – Namysłów zostanie rozebrana? O tempora, o mores!


[1] Józef Niedźwiecki, ur. 25 września 1876 r. w Konstantynowie w powiecie wyrzyskim, święcenia kapłańskie przyjął 13 grudnia 1903 r. w Gnieźnie, zmarł 7 lipca 1932 r. w Trzcinicy. Od 1 stycznia 1904 r. do 30 września 1906 r. wikariusz w parafii Pakość, od 1 października 1906 r. do 28 lutego 1907 r. wikariusz i prefekt gimnazjalny w Lesznie, skąd przeniesiony został na wikariat do Poznania do parafii Matki Boskiej Bolesnej (od 1 marca 1907 do 28 lutego 1910 r.). Z Poznania trafił na krótko do Skórzewa, gdzie był proboszczem od 1 marca 1910 r. do 30 kwietnia 1910. Ze Skórzewa przeniesiony do powiatu kępińskiego, gdzie najpierw był proboszczem w Donaborowie w okresie od 1 maja 1910 do 31 marca 1911 r. a następnie z dniem 1 kwietnia 1911 r. został proboszczem parafii Trzcinica. Pracował tam do śmierci.

 

KÓŁKO ROLNICZE W LASKACH-TRZCINICY
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Adamek Marcingospodarz110 TeklinówTrzcinica
2.Cieplik Jangospodarz510BorekLaski
3.Chwołka Jangospodarz40 SmardzeLaski
4.Chojeński Antonigospodarz45 WodzicznaTrzcinica
5.Domagała Jangospodarz60 Laski Laski
6.Dasztych Jangospodarz155Trzcinica Trzcinica
7.Dasztych Józefgospodarz18 Trzcinica Trzcinica
8.Dasztych Jangospodarz25 Trzcinica Trzcinica
9.Dasztych Antonigospodarz355WodzicznaTrzcinica
10.Durka Jangospodarz43 KuźnicaTrzcinica
11.Grześniak Jangospodarz428Trzcinica Trzcinica
12.Gnacy Franciszekgospodarz52 SmardzeLaski
13.Grześniak Józefgospodarz72 SmardzeLaski
14.Gawlik Franciszekgospodarz27 SmardzeLaski
15.Hoffman Stanisławkupiec2 Trzcinica Trzcinica
16.Jarczak Antonimularz16 GraniceLaski
17.Jokiel Wojciechgospodarz40 Laski Laski
18.Jędryca Piotrgospodarz35 Laski Laski
19.Jędryca Józefgospodarz35 Laski Laski
20.Jokiel Szczepangospodarz23 Laski Laski
21.Jokiel Piotrgospodarz75 KuźnicaTrzcinica
22.Jędryca Michałgospodarz40 WodzicznaTrzcinica
23.Jakubowski Szymongospodarz70 TeklinówTrzcinica
24.Kłobus Szymon gospodarz30 Trzcinica Trzcinica
25.Kwak Józefgospodarz2610Trzcinica Trzcinica
26.Krowiarz Jakubgospodarz3810Trzcinica Trzcinica
27.Kruber Franciszekgospodarz33 Trzcinica Trzcinica
28.Krowiarz Franciszekgospodarz60 Granice Laski
29.Kołodziej Stanisławgospodarz45 LaskiLaski
30.Kubot Pawełgospodarz51 KuźnicaTrzcinica
31.Kałuz Józefgospodarz12 Trzcinica Trzcinica
32.Kulesa Stanisławgospodarz358LaskiLaski
33.Kubot Piotrgospodarz8 WodzicznaTrzcinica
34.Kozłowski Andrzejgospodarz30 PomianyTrzcinica
35.Lubojański Franciszekgospodarz30 WodzicznaTrzcinica
36.Łyko Jangospodarz37 WodzicznaTrzcinica
37.Mierzchała Jangospodarz30 Trzcinica Trzcinica
38.Maryniak Jangospodarz88 SmardzeLaski
39.Maryniak Piotrgospodarz253SmardzeLaski
40.Mikołajczak Franciszekgospodarz27 SmardzeLaski
41.Maryniak Jangospodarz90 LaskiLaski
42.Maryniak Piotrgospodarz57 LaskiLaski
43.Maryniak Franciszekgospodarz60 LaskiLaski
44.Myller Jakubgospodarz12 LaskiLaski
45.Maruszka Telesforgospodarz211BorkiLaski
46.Maryniak Stanisławgospodarz21 SmardzeLaski
47.Mikołajczyk Piotrgospodarz8 IgnacówkaTrzcinica
48.Maluszewski Stanisławgospodarz38 LaskiLaski
49.Ks. Niedźwieckiproboszcz80 Trzcinica Trzcinica
50.Nasiadek Wojciechgospodarz25 SmardzeLaski
51.Olejnik Tomaszgospodarz214Trzcinica Trzcinica
52.Olejnik Antonigospodarz271SmardzeLaski
53.Oleś Jangospodarz36 LaskiLaski
54.Olejnik Jangospodarz258KuźnicaTrzcinica
55.Psuja Stanisławorganista 6Trzcinica Trzcinica
56.Powroźnik Jangospodarz26 Trzcinica Trzcinica
57.Psyk Józefgospodarz26 Trzcinica Trzcinica
58.Panek Idzigospodarz55 Trzcinica Trzcinica
59.Parzonka Józefgospodarz3212Trzcinica Trzcinica
60.Parzonka Stanisławgospodarz42 SmardzeLaski
61.Parzonka Jangospodarz22 SmardzeLaski
62.Parzonka Franciszekgospodarz36 LaskiLaski
63.Parzonka Jangospodarz3710LaskiLaski
64.Parzonka Szczepangospodarz41 Laski Laski
65.Parzonka Jangospodarz30 Piła MłynLaski
66.Parzonka Stanisław IIgospodarz25 SmardzeLaski
67.Papiór Andrzejgospodarz58 PomianyTrzcinica
68.Pędzioch Jakubgospodarz38 WodzicznaTrzcinica
69.Podejma Piotrgospodarz30 WodzicznaTrzcinica
70.Szymała Szymongospodarz39 Trzcinica Trzcinica
71.Sieczka Antonigospodarz25 GraniceLaski
72.Słupianek Franciszekgospodarz267LaskiLaski
73.Stodolski Feliksgospodarz184LaskiLaski
74.Syłwała Jangospodarz244LaskiLaski
75.Skrzypczak Jangospodarz 92KuźnicaTrzcinica
76.Skrzypczak Walentymłynarz 4KuźnicaTrzcinica
77.Schaica Jangospodarz82 KuźnicaTrzcinica
78.Sadura Maciejgospodarz75 KuźnicaTrzcinica
79.Szubert Marceligospodarz25 KuźnicaTrzcinica
80.Szmyrek Pawełmłynarz18 KuźnicaTrzcinica
81.Sobczyk Piotrgospodarz30 LaskiLaski
82.Tomalik Stefangospodarz29 SmardzeLaski
83.Tomalik Jakubgospodarz19 LaskiLaski
84.Tomalik Pawełgospodarz35 LaskiLaski
85.Tomalik Jangospodarz35 LaskiLaski
86.Wieczorek Pawełgospodarz302Trzcinica Trzcinica
87.Wypych Jangospodarz29Trzcinica Trzcinica
88.Witek Pawełgospodarz 19Trzcinica Trzcinica
89.Wylęga Jangospodarz25 SmardzeLaski
90.Wieczorek Jangospodarz38 GraniceLaski
91.Wawrzyniak Antonigospodarz40 LaskiLaski
92.Waloszczyk Władysławgospodarz42 BorekLaski
93.Waloszczyk Jangospodarz262BorekLaski
94.Wolniak Józefgospodarz18 KuźnicaTrzcinica
95.Waloszczyk Błażejgospodarz21 LaskiLaski
96.Złobiński Piotrgospodarz158Trzcinica Trzcinica
97.Zimoch Franciszekgospodarz45 Trzcinica Trzcinica
98.Zimoch Stanisławgospodarz40 SmardzeLaski
99.Złobiński Michałgospodarz47 LaskiLaski
100.Złobiński Stanisławgospodarz45 LaskiLaski
101.Żłobiński Franciszekgospodarz66 LaskiLaski
102.Złobiński Teodorgospodarz25 WodzicznaTrzcinica
  Razem3549255  

 

Kółko Rolnicze w Mikorzynie

(w przygotowaniu)

 

Kółko Rolnicze w Mirkowie

(w przygotowaniu)

 

 

Kółko Rolnicze w Olszowie

Według sprawozdania sporządzonego przez prezesa w skład zarządu Kółka Rolniczego w Olszowie wchodzili: prezes ksiądz proboszcz Hieronim Kujawski[1], wiceprezes Franciszek Małolepszy, sekretarz Piotr Latuszek, skarbnik Jan Michalczyk, zamieszkali Olszowie.

Olszowskie Kółko Rolnicze liczyło 40 członków zwyczajnych i 4 nadzwyczajnych. Niezrzeszonych w Kółku było 10 gospodarzy. W ciąg 1912 r. odbyło się 11 zebrań przy wysokiej, liczącej 90 % frekwencji. W ramach rozrywki urządzono zabawę taneczną na probostwie i we dworze Olszowa I. Członkowie Kółka zwiedzili swoje pola i obejścia gospodarskie.

Spośród członków Kółka 4 prowadzi rachunkowość. Głównym produktem tutejszych gospodarstw był burak cukrowy, który członkowie Kółka odstawiali do cukrowni w Bierutowie (Bernstadt).

Sprawozdawca wspomniał, że Kółko Rolnicze w Olszowie istniało 20 lat, stąd jego skład był już ustalony i trudno było liczyć na wzrost liczby członków. Rozwijała się natomiast wiedza rolnicza a wraz z nią wzrastało zużycie nawozów sztucznych, większa wagę przywiązywano do drenażu pół i stawiania obszernych i wygodnych budynków gospodarczych. Zrzeszeni w Kółku gospodarze dbali o szeroko pojętą „kulturę ziemi”.


[1] Hieronim Kujawski ur. w 1862 r., święcenia kapłańskie przyjął w 1889 r., zmarł 20 lipca 1921 r. w Olszowie. Wikariusz w Żerkowie koło Jarocina, a następnie w Wielichowie koło Grodziska Wielkopolskiego. Od 10 marca 1892 do 17 grudnia 1892 r. wikary w Odolanowie. Z dniem 18 grudnia 1892 r. przeniesiony na wikariat do Olszowej. Od 27 listopada 1895 r. proboszcz w parafii Olszowa, gdzie pracował do śmierci.

 

KÓŁKO ROLNICZE W OLSZOWIE
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Babiak Jangospodarz20 OlszowaKępno
2.Droszcz Pawełgospodarz18 OlszowaKępno
3.Grześniak Jangospodarz24 OlszowaKępno
4.Hendrysiak Andrzejgospodarz23 OlszowaKępno
5.Hełka Pawełgospodarz18 OlszowaKępno
6.Hojka Jangospodarz40 OlszowaKępno
7.Hojka Piotrgospodarz40 OlszowaKępno
8.Hojka Hipolitsyn gosp.  OlszowaKępno
9.Hołoś Stanisławgospodarz30 OlszowaKępno
10.Jędrysiak Michałgospodarz12 OlszowaKępno
11.Jerczyński Wojciechgospodarz30 OlszowaKępno
12.Kawig Józefgospodarz142OlszowaKępno
13.Karwacki Wincentygospodarz18 OlszowaKępno
14.Koszek Tomaszgospodarz48 Olszowanisław
15.Koszek Franciszek Isyn gosp.  OlszowaKępno
16.Koszek Franciszek IIgospodarz  OlszowaKępno
17.Ks. Kujawski Hieronimproboszcz150 OlszowaKępno
18.Kulok Józefgospodarz24 OlszowaKępno
19.Kucharak Wincentygospodarz12 OlszowaKępno
20.Kucharzak Szymongospodarz428OlszowaKępno
21.Latuszek Piotrgospodarz306OlszowaKępno
22.Latuszek Szymongospodarz55OlszowaKępno
23.Małolepszy Franciszekgospodarz15 OlszowaKępno
24.Marczak Jakubsyn gosp.  OlszowaKępno
25.Mikosz Franciszekgospodarz12 OlszowaKępno
26.Michalczyk Józefgospodarz36 OlszowaKępno
27.Michalczyk Jangospodarz275OlszowaKępno
28.Morta Józefgospodarz184OlszowaKępno
29.Nowicki Władysławgospodarz33 OlszowaKępno
30.Pawlak Stanisławgospodarz31 OlszowaKępno
31.Pawelka Wojciechgospodarz294OlszowaKępno
32.Piwoński Wojciechgospodarz5 OlszowaKępno
33.Pieprz Józefgospodarz30 OlszowaKępno
34.Pietrzak Konstantygospodarz23 OlszowaKępno
35.Płotek Andrzejgospodarz24 OlszowaKępno
36.Radziejewski Stefanwłaściciel folwarku300 TeklinówPodzamcze
37.Skotnik Feliksgospodarz12 OlszowaKępno
38.Skupiński Adamoberżysta 8OlszowaKępno
39.Szmyra Piotrgospodarz5 OlszowaKępno
40.Szymoszczyk Walentygospodarz12 OlszowaKępno
41.Waloszczyk Stanisławgospodarz185OlszowaKępno
42.Wiener Feliksgospodarz30 OlszowaKępno
43.Wunschik Franciszekwłaściciel folwarku480 Olszowa IIIKępno
44.Ziemba Augustgospodarz30 OlszowaKępno
  RAZEM177047  

 

 

Kółko Rolnicze w Opatowie

Według sprawozdania sporządzonego przez prezesa w skład zarządu Kółka Rolniczego w Olszowie wchodzili: prezes ksiądz proboszcz Antoni Zarzycki[1], wiceprezes Jan Błażejewski, sekretarz Piotr Kloska, skarbnik Izydor Wąsiak, zamieszkali w Opatowie.

Kółko Rolnicze w Opatowie swym zasięgiem obejmowało gminy Opatów, Szalonka, Łęka Opatowska, Trzebień, Biedaszki i Kolonia Opatowska. Mimo tego rozległego obszaru do Kółka należało zaledwie 23 gospodarzy, poza nim pozostawało 100 właścicieli gospodarstw. W ciągu 1912 r. odbyło się 10 zebrań przy frekwencji wynoszącej 75 %. Mimo niewielkiej liczby członków zrzeszeni w Kółku abonowali po 20 egzemplarzy poradnika i kalendarzy. Wszyscy kółkowicze prowadzili rachunkowość. Przy Kółku istniał sąd polubowny. Jak stwierdził sekretarz Piotr Kloska w sprawozdaniu, Kółko rozwija się bardzo słabo z powodu dziwnej obojętności wielu gospodarzy. Słowa zachęty nic nie pomagają. Za to biorą się do dzieła ci gospodarze, którzy do Kółka należą. W 1912 r. zrzeszeni w Kółku zwiedzili gospodarstwo Stanisława Grzesiaka, młodego i ambitnego rolnika. Wszystkich zachwycił panujący wszędzie wzorowy porządek, tak w domu, jak i podwórzu, ogródku, stajniach, oborach i chlewach.  


[1] Antoni Zarzycki ur. 26 maja 1865 r. w Żerkowie koło Jarocina, święcenia kapłańskie przyjął 10 sierpnia 1890 r. w Gnieźnie, zmarł 30 lipca 1933 r. w Opatowie. Jako neoprezbiter został wikariuszem w Bydgoszczy (11 sierpnia 1890 r. – 10 marca 1892 r.), następnie był wikarym w Mroczej (11 marca 1892r. – 23 września 1892 r.), Pile (24 września 1892 r. – 13 lipca 1893 r.). Od 14 lipca 1893 r. do 22 stycznia 1900 r. był administratorem parafii w Mikstacie i Przedborowe, od 23 stycznia 1900 r. do 13 grudnia 1905 r. proboszczem w Mikstacie. Z dniem 14 grudnia 1905 r. został proboszczem w Opatowie, gdzie posługę pełnił do śmierci. W tym czasie obok funkcji proboszcza parafii Opatów od 27 września 1917 r. administrował parafią w Myjomicach.

 

KÓŁKO ROLNICZE W OPATOWIE
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Appel Wojciechgospodarz337SzalonkaŁęka Opat.
2.Balcer Pawełgospodarz2510SzalonkaŁęka Opat.
3.Błażejewski Jangospodarz4121SzalonkaŁęka Opat.
4.Gąszczak Jangospodarz40 OpatówOpatów
5.Gąszczak Piotrgospodarz50 TrzebieńOpatów
6.Grzesiak Stanisławgospodarz40 OpatówOpatów
7.Holka Jangospodarz303OpatówOpatów
8.Jerczyński Jangospodarz37 BiadaszkiOpatów
9.Kasprzak Antonigospodarz38 OpatówOpatów
10.Kaczmarzyk Stanisławgospodarz38 SzalonkaOpatów
11.Kluska Piotrorganista 10OpatówOpatów
12.Marczak Juliuszgospodarz40 Łęka Opat. Łęka Opat.
13.Maryniak Ignacygospodarz40 Łęka Opat. Łęka Opat.
14.Mikołajczyk Franciszekgospodarz29 SzalonkaŁęka Opat.
15.Mikołajczyk Jangospodarz3013OpatówŁęka Opat.
16.Moska Kaspergospodarz86 OpatówOpatów
17.Mueller Michałgospodarz20 Łęka Opat. Łęka Opat.
18.Pregiel Walentygospodarz72 OpatówOpatów
19.Sołtysik Franciszekgospodarz5817OpatówOpatów
20.Stodolski Jangospodarz45 Kolonia Opat.Łęka Opat.
21.Wąsiak Izydorgospodarz246OpatówOpatów
22.Wieloch Franciszekgospodarz32 Łęka Opat. Łęka Opat.
23.Ks. Zarzyckidziekan  OpatówOpatów
  RAZEM84887  

 

 

Kółko Rolnicze w Ostrówcu

(w przygotowaniu)

 

 

Kółko Rolnicze w Siemianicach 

Kółko Rolnicze w Siemianicach było jednym z najstarszych tego typu organizacji na Ziemi Kępińskiej, powstało bowiem w 1885 r. W skład zarządu Kółka w 1912 r. wchodzili: prezes Trąmpczyński Henryk z Siemianic, wiceprezes ksiądz proboszcz Stanisław Hundt z Siemianic, sekretarz Błaszczyk Wojciech z Klasaka i skarbnik Józef Orlewicz z Siemianic. Kółko obejmowało swym zasięgiem miejscowości Siemianice, Raków, Klasak, Granice, Marianka i Józefówka. W Kółku zrzeszonych było 69 członków zwyczajnych i 1 honorowy. Do Kółka nie należało 50 gospodarzy. W 1912 r. odbyło się 11 zebrań, frekwencja wynosiła 75 %. Członkowie Kółka pielęgnowali czytelnictwo, ponieważ abonowali 40 egzemplarzy „Poradnika” oraz 43 kalendarze rolnicze. Rachunkowość w swych gospodarstwach prowadziło 10 spośród członków Kółka.

Gospodarze zrzeszeni w Kółku Rolniczym w Siemianicach w roku 1912 zwiedzili gospodarstwo hrabiego Aleksandra Szembeka w Rakowie. W lesie dominium Raków odbyła się zabawa taneczna.

Dzięki poparciu hrabiego Szembeka przy Kółku Rolniczym w Siemianicach działało kółko kobiet. Zebrania członków siemianickiego Kółka Rolniczego odbywały się w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. 

W roku sprawozdawczym 1912 przeprowadzono wykłady i pogadanki o kasach pożyczkowych, bankach ludowych, o uprawie wiosennej i sztucznych nawozach, o zabezpieczeniu na życie, o sztucznych nawozach i drenowaniu, o racjonalnej hodowli trzody, o praktycznej budowie chlewów, o zabezpieczeniu od ognia i gradu. Kawula Maciej i Hadryś i Hadryś Franciszek wygłosili sprawozdanie z kursów w Ostrowie Wielkopolskim, gospodarz Starczewski wygłosił sprawozdanie z walnego zebrania Kółek Rolniczych w Poznaniu. Delegacja Kółka Rolniczego w Siemianicach wraz z przedstawicielami innych Kółek z powiatu kępińskiego pod przewodnictwem hrabiego Aleksandra Szembeka zwiedziła stację doświadczalną Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Pętkowie pod Środą Wielkopolską.

 

KÓŁKO ROLNICZE W SIEMIANICACH
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Adamski Franciszekgospodarz273GraniceSiemianice
2.Babis Balcergospodarz18 MariankaSiemianice
3.Bakalarz Antonigospodarz30 MariankaSiemianice
4.Błaszczyk Wojciechgospodarz3117KlasakSiemianice
5.Błaszczyk Andrzejgospodarz2313KlasakSiemianice
6.Cichosz Antonigospodarz80 GołkowiceByczyna
7.Ciesielski Antonirządca  RakówSiemianice
8.Dirbach Robertgospodarz100 GołkowiceByczyna
9.Frankowski Antonigospodarz54 RakówSiemianice
10.Frankowski Józefgospodarz1825MariankaSiemianice
11.Friese Ludwikrządca  SiemianiceSiemianice
12.Gąska Wincentygospodarz483KlasakSiemianice
13.Golik Ignacygospodarz2420KlasakSiemianice
14.Hadryś Franciszekgospodarz128KlasakSiemianice
15.Hadryś Ignacygospodarz 14RakówSiemianice
16.Hadryś Stanisław gospodarz18 RakówSiemianice
17.ks. Hundt Stanisławproboszcz  SiemianiceSiemianice
18.Janiak Wojciechgospodarz30 GraniceSiemianice
19.Kabza Janleśniczy 7MariankaSiemianice
20.Kasprzak Franciszekgospodarz30 RakówSiemianice
21.Kawula Jan (ławnik)gospodarz439GraniceSiemianice
22.Kawula Maciejsyn gosp.  GraniceSiemianice
23.Kiziorowski Edmundgorzelnik  SiemianiceSiemianice
24.Kmieć Andrzejgospodarz205GraniceSiemianice
25.Konieczny Antonigospodarz110 GołkowiceByczyna
26.Kupczak Franciszekgospodarz30 RakówSiemianice
27.Macioszczyk Wojciech Igospodarz16 SiemianiceSiemianice
28.Macioszczyk Wojciech IIgospodarz30 GraniceSiemianice
29.Mencel Stanisławgospodarz120 GołkowiceByczyna
30.Mikulski Jakubgospodarz54KlasakSiemianice
31.Nawrot Balcergospodarz164SiemianiceSiemianice
32.Nawrot Franciszekgospodarz4014SiemianiceSiemianice
33.Nawrot Idzigospodarz366RakówSiemianice
34.Nawrot Pawełgospodarz164SiemianiceSiemianice
35.Nawrot Tomaszgospodarz60 GraniceSiemianice
36.Orlewicz Józefgospodarz  SiemianiceSiemianice
37.Osada Józef Igospodarz22 MariankaSiemianice
38.Osada Jóżef IIsyn gosp.  GraniceSiemianice
39.Osada Stanisławgospodarz38 GraniceSiemianice
40.Pacyna Aleksandergospodarz22 RakówSiemianice
41.Pietras Jangospodarz4 KlasakSiemianice
42.Poprawa Piotrgospodarz202RakówSiemianice
43.Prochowski Antonigospodarz2016KlasakSiemianice
44.Sielski Romangospodarz455SiemianiceSiemianice
45.Sielski Szczepangospodarz1025SiemianiceSiemianice
46.Skotnik Jangospodarz60 SiemianiceSiemianice
47.Skotnik Franciszekgospodarz5816SiemianiceSiemianice
48.Sroka Karolgospodarz356SiemianiceSiemianice
49.Sterczewski Jangospodarz30 RakówSiemianice
50.Sterczewski Piotrgospodarz13 RakówSiemianice
51.Stencel Ignacygospodarz204MariankaSiemianice
52.hrabia                                    Szembek Aleksanderwłaściciel dóbr  SiemianiceSiemianice
53.Szalek Antonigospodarz9 RakówSiemianice
54.Szulc Andrzejgospodarz40 GraniceSiemianice
55.Szulc Franciszekgospodarz179KlasakSiemianice
56.Tetling Konstantygospodarz223SiemianiceSiemianice
57.Trąmpczyński Henrykdyr. dóbr  SiemianiceSiemianice
58.Trzęsicki Kazimierzgospodarz25 JózefówkaSiemianice
59.Trzęsicki Mikołajgospodarz7 MariankaSiemianice
60.Trzęsicki Jangospodarz255SiemianiceSiemianice
61.Wąsala Jangospodarz20 SiemianiceSiemianice
62.Wawrzynkowski Jakubgospodarz109MariankaSiemianice
63.Wnuk Józefgospodarz95 SiemianiceSiemianice
64.Woźniak Grzegorzgospodarz22 JózefówkaSiemianice
65.Woźnica Piotrgospodarz22 RakówSiemianice
66.Wylęga Jangospodarz234SiemianiceSiemianice
67.Wieloch Piotrgospodarz60 RakówSiemianice
68.Zając Ignacygospodarz16 RakówSiemianice
69.Zimoch Jangospodarz24 RakówSiemianice
70.Żurawka Pawełgospodarz385RakówSiemianice
  RAZEM1932288  

 

 

Kółko Rolnicze w Słupi pod Kępnem

W skład zarządu Kółka Rolniczego w Słupi pod Kępnem wchodzili: prezes Teodor Mańkowski[1], wiceprezes Władysław Szubert (autor sprawozdania), sekretarz Jan Lorenc, skarbnik Wojciech Hełka. Poza zarządem znalazł się ksiądz proboszcz Walenty Nowicki[2], wspomagający prace Kółka.

W 1912 r. odbyło się 12 zebrań, zwoływanych w każdą drugą niedzielę miesiąca. Przeprowadzono kilka pogadanek i odczytów, między innymi o sposobach gospodarowania, rachunkowości gospodarczej, tępieniu chwastów, zabezpieczeniu od gradu, znaczeniu Nitraginy[3], siewie saletry pod owies, zabezpieczeniu trzody przez założenie wspólnej kasy, znaczeniu nawozów zielonych, siewie pszenicy po jęczmieniu, krwawym moczu u krów, karmieniu koni żytem, przezimowaniu roślin okopowych, siewie żyta drylem i rzutem, regulacji hipotek oraz znaczeniu i wartości gnojowicy. Kółko sprowadziło na użytek swych członków 300 cetnarów saletry, 270 cetnarów superfosfatu 18 %, 500 cetnarów tomasówki, 800 cetnarów kainitu. Kółko Rolnicze w Słupi funkcjonowało na wysokim poziomie. Członkowie abonowali zaledwie 1 egzemplarz poradnika. W 1912 r. zapisało w szeregi Kółka wstąpiło 16 członków.

Poniższa tabela świadczy, że członkowie Kółka Rolniczego w Słupi pod Kępnem opierali swą produkcję na własnej ziemi, żaden z gospodarzy zrzeszonych w Kółku nie dzierżawił gruntów.


[1] Hrabia Teodor Mańkowski - ur. 26 marca 1872 r. w Rudkach koło Szamotuł, zm. 10 września 1920 r. w Słupi, właściciel majątku ziemskiego w Słupi pod Kępnem. Aktywnie wspomagał Powstańców Wielkopolskich.

[2] Ksiądz Walenty Nowicki urodził się 6 lutego 1871 r. w Teklinowie koło Wieruszowa. Święcenia kapłańskie przyjął 13 marca 1897 r. w Gnieźnie. Od 13 marca 1897 do 30 września 1899 r. był wikariuszem w Dolsku w powiecie śremskim; od 1 października 1899 do 31 marca 1910 r. był administratorem parafii Wieszczyczyn, również w powiecie śremskim. Od dnia 1 kwietnia 1910 r. do lutego 1949 r. był proboszczem w parafii p.w. Wszystkich Świętych w Słupi pod Kępnem. w dniu 12 lipca 1910 r. otrzymał godność kanonika. W czasie Powstania Wielkopolskiego za działalność patriotyczną został aresztowany przez niemiecki Grenzschutz, więziono go od lutego 1919 do 18 stycznia 1920 r., kiedy Słupia, jak i cały powiat kępiński, znalazły się w granicach odrodzonej Polski. W 1949 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł w Słupi pod Kępnem 20 lipca 1953 r., pochowany został na tutejszym cmentarzu parafialnym wśród swoich parafian.

[3] Nitragina to preparat biologiczny (nawóz bakteryjny) zawierający specjalnie dopasowany szczep symbiotycznych bakterii brodawkowych przygotowany do zaprawienia nim nasion roślin motylkowych.

 

KÓŁKO ROLNICZE W SŁUPI POD KĘPNEM
Lp. Nazwisko i imięZawódMorgi posia-daneMorgi dzierża-wioneMiejsce zamiesz-kania Poczta
1.Balon Marcingospodarz50 Słupia p. KępnemKępno
2.Barański Michałgospodarz48 Słupia p. KępnemKępno
3.Buśko Stefangospodarz10 Słupia p. KępnemKępno
4.Bytnerowicz Stanisławgospodarz  Słupia p. KępnemKępno
5.Cichosz Piotrgospodarz40 Słupia p. KępnemKępno
6.Cichosz Jóżefgospodarz7 Słupia p. KępnemKępno
7.Dąbrowski Franciszekgospodarz28 Słupia p. KępnemKępno
8.Górecki Walentygospodarz26 Słupia p. KępnemKępno
9.Gruszka Walentygospodarz28 Słupia p. KępnemKępno
10.Hełka Wojciechgospodarz46 Słupia p. KępnemKępno
11.Henrys Józefgospodarz44 Słupia p. KępnemKępno
12.Henrys Wojciechgospodarz58 Słupia p. KępnemKępno
13.Henrys Florian gospodarz28 Słupia p. KępnemKępno
14.Henrys Piotrgospodarz40 Słupia p. KępnemKępno
15.Jeż Jan gospodarz27 Słupia p. KępnemKępno
16.Jeż Piotrgospodarz28 Słupia p. KępnemKępno
17.Jeż Wojciechgospodarz58 Słupia p. KępnemKępno
18.Kawula Antonigospodarz6 Słupia p. KępnemKępno
19.Kulak Jangospodarz64 Słupia p. KępnemKępno
20.Lorenc Jangospodarz56 Słupia p. KępnemKępno
21.Lorenc Piotrgospodarz40 Słupia p. KępnemKępno
22.Lorenc Pawełgospodarz42 Słupia p. KępnemKępno
23.Lorenc Antonigospodarz30 Słupia p. KępnemKępno
24.Lorenc Stanisław gospodarz52 Słupia p. KępnemKępno
25.Lubojański Stanisławgospodarz25 Słupia p. KępnemKępno
26.Mańkowski Teodor hrabiawłaściciel majątku ziemskiego   Słupia p. KępnemKępno
27.Małolepszy Mikołajgospodarz38 Słupia p. KępnemKępno
28.Meller Piotrgospodarz20 Słupia p. KępnemKępno
29.Musiała Jangospodarz60 Słupia p. KępnemKępno
30.Musiała Józef gospodarz27 Słupia p. KępnemKępno
31.Niechciał Tomaszgospodarz30 Słupia p. KępnemKępno
32.ks. Nowicki Walentygospodarz  Słupia p. KępnemKępno
33.Rachel Piotrgospodarz80 Słupia p. KępnemKępno
34.Rachel Jangospodarz46 Słupia p. KępnemKępno
35.Skąpski Andrzejgospodarz75 Słupia p. KępnemKępno
36.Skąpski Maciejgospodarz56 Słupia p. KępnemKępno
37.Skąpski Marcingospodarz30 Słupia p. KępnemKępno
38.Skąpski Józefgospodarz70 Słupia p. KępnemKępno
39.Skiba Piotr gospodarz25 Słupia p. KępnemKępno
40.Stodolski Tomaszgospodarz24 Słupia p. KępnemKępno
41.Stodolski Jangospodarz30 Słupia p. KępnemKępno
42.Szubert Władysławgospodarz  Słupia p. KępnemKępno
43.Tomalik Ignacygospodarz30 Słupia p. KępnemKępno
44.Wabnic Antonigospodarz20 Słupia p. KępnemKępno
45.Woźniak Szymongospodarz28 Słupia p. KępnemKępno
46.Woźniak Franciszek gospodarz43 Słupia p. KępnemKępno
  RAZEM    

 

 

Kółko Rolnicze w Świbie

(w przygotowaniu)

 

Kółko Rolnicze w Wyszanowie

(w przygotowaniu)