Regionalna Wystawa Rolniczo Przemysłowa

Powiatu Kępińskiego 1934 r.

Skutki I wojny światowej równie dotkliwie co przemysł odczuło rolnictwo polskie. Na kresach wschodnich istniały powiaty, w których procent zniszczonych budynków gospodarczych i mieszkalnych sięgał 40 %. W województwach centralnych odsetek zniszczonych budynków wahał się w granicach 10 – 15 %. Konfiskaty ziemiopłodów i inwentarza żywego przez armie niemiecką, austriacką i rosyjską spowodowały olbrzymi spadek pogłowia żywego. Pobór do wojska pozbawił polskie wsie i miasta wielu rąk do pracy, co sprawiło że miliony hektarów ziemi leżało odłogiem i wiele zakładów przemysłowych przestało funkcjonować.

W dwudziestoleciu międzywojennym powiaty kępiński i ostrzeszowski, położone na terenach przygranicznych, borykały się z wieloma problemami, wynikającymi ze słabości struktur gospodarczych, przerwania więzów gospodarczych ze Śląskiem, którego większa część przypadła Niemcom. Bardzo dotkliwa była również wojna celna z zachodnim sąsiadem[1]. Podstawę lokalnej gospodarki stanowiło rolnictwo. Podstawą miejscowego przemysłu było przetwórstwo wyprodukowanych produktów rolnych (młyny, gorzelnie) Funkcjonowały również tartaki i inne zakłady drzewne. Wielu mieszkańców utrzymywało się z rzemiosła i handlu. Nie dla wszystkich starczyło jednak pracy i zajęcia, dlatego powszechne były wśród ludności saksy (zwane tak od Saksonii, gdzie najczęściej wyjeżdżano), czyli sezonowa lub stała emigracja zarobkowa do Niemiec, Francji i Belgii.

Przed obywatelami II RP stanęło zadanie odbudowy gospodarki i życia społecznego oraz poprawy warunków życia. Mimo światowego kryzysu lat trzydziestych i ogromnych wydatków na armię (w latach trzydziestych wydatki na wojsko sięgały 10 % budżetu państwa) ludność nie załamywała rąk. Mieszkańcy: właściciele majątków ziemskich, rolnicy i przedsiębiorcy przy wsparciu urzędników potrafili współpracując zadbać o rozgłos i reklamę wokół swych produktów i wytwórczości.

W 1934 r. światowy kryzys miał się ku końcowi. W niektórych dziedzinach gospodarki dało się zauważyć ożywienie ekonomiczne, którego świadectwem były wystawy gospodarcze organizowane w wielu powiatach, zwłaszcza w Wielkopolsce (Leszno, Pleszew, Poznań).

Powiat Kępiński ma swoje tradycje wystawiennicze. Pierwsza lokalna wystawa odbyła się w dniach 16 - 19 września 1923 roku[2]. Jej inicjatorem był Franciszek Wojtkowiak, administrator majątku w Donaborowie, poseł na Sejm I kadencji (1922-1927), należący do Klub Chrześcijańsko-Narodowego. Opiekę nad wystawą sprawowali Gustaw Raszewski – prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej, wojewoda poznański Alfred hrabia Bniński, posłowie na sejm Wojciech Korfanty i Kazimierz Brownsford – patron kółek Rolniczych w Wielkopolsce oraz gen. Józef Haller. Uroczystego otwarcia wystawy dokonał premier Wincenty Witos z ministrem rolnictwa i dóbr państwowych, Jerzym Gościckim.

Kolejna ekspozycja miała miejsce w latach trzydziestych. W dniach 12 - 15 sierpnia 1934 r. odbyła się Regionalna Wystawa Rolniczo-Przemysłowa Powiatu Kępińskiego w Ostrzeszowie[3].

Powstaje pytanie, dlaczego wystawa Powiatu Kępińskiego odbyła się w Ostrzeszowie. Otóż w 1934 r. Ostrzeszów znajdował się w granicach Powiatu Kępińskiego. Dnia 1 kwietnia 1932 r. zlikwidowano Powiat Ostrzeszowski, a jego terytorium włączono do Powiatu Kępińskiego (Dziennik Ustaw 1932 nr 6 pozycja 35: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 1932 r. w sprawie zniesienia oraz zmiany granic niektórych powiatów na obszarze województwa poznańskiego). Powiat Kępiński po reformie administracyjnej 1932 r. liczył 1179 km² powierzchni i 86.800 mieszkańców przy około 7.200 osobach zamieszkujących w samym Kępnie. Dla porównania w III RP (według danych z 2009 r.) Powiat Kępiński liczy 608 km² i 55.900 mieszkańców, a Powiat Ostrzeszowski 772 km² i 54.400 mieszkańców. Po II wojnie światowej zmiany społeczno - gospodarcze w południowej Wielkopolsce przyczyniły się do przywrócenia Powiatu Ostrzeszowskiego z dniem 1 stycznia 1955 r. 

„Orędownik Wrzesiński” nr 94 z 16 sierpnia 1934 r. relacjonował z opóźnieniem: „Otwarcie wystawy regionalnej w Ostrzeszowie. Ostrzeszów - miasto, które nie chce umrzeć, przeżyło w ub. niedzielę swój wielki dzień. Najstarsi ludzie tego sędziwego grodu nie pamiętają takiego dnia, jakim był dzień otwarcia wystawy. Zjechała się tu cała południowa Wielkopolska. Liczne organizacje i stowarzyszenia były reprezentowane przez około 8 tys. uczestników. Po mszy Św. odbyła się defilada, w której wzięły udział piesze i konne oddziały WP , Kółka Rolnicze, Kółka Włościanek, Bractwo Kurkowe, "Sokół", Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży męskiej i żeńskiej, Pocztowcy, Kolejarze, Inwalidzi, Rzemieślnicy z symbolicznym wozem, Straż Pożarna itp. organizacje. Sam przemarsz tychże oddziałów trwał blisko godzinę. Po defiladzie odbyło się uroczyste otwarcie wystawy, którego dokonał przedstawiciel rządu, prezydent izby rolniczej p. K. Morawski. W imieniu komitetu wystawy przemówił pan płk Thiel, który w pięknych słowach zobrazował cele, jakiemi kierowali się inicjatorzy wystawy przy jej organizowaniu. W chwili przecięcia wstęgi, w błękity wzleciało stado gołębi pocztowych, potęgując uroczystą chwilę otwarcia wystawy.

Wystawa przedstawia się zarówno pod względem ilości eksponatów, jak Ich wartości wprost imponująco”.

„Dziennik Poznański” nr 184 z 14 sierpnia 1934 r. odnotował: „Uroczystego otwarcia wystawy rolniczej w Ostrzeszowie dokonał prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej minister Morawski. (Z Ostrowa donosi nasz korespondent). Z inicjatywy starosty powiatu kępińskiego pana Dąbrowickiego zorganizowana została w Ostrzeszowie regionalna wystawa rolniczo – przemysłowa. W niedzielę w południe odbyło się jej uroczyste otwarcie. Na uroczystość przybyli z Poznania m. in.: prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej, protektor wystawy minister Morawski, przedstawiciele województwa z naczelnikiem wydziału Bruniewskim na czele, zastępca dowódcy OK płk Więckowski, dyr. Banku Rolnego Kotiużyński, dyr. Wielkopolskiej Izby Rolniczej Morzycki z gronem współpracowników Izby, przedstawiciele Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych, prezes Izby Rzemieślniczej Zakrzewski, obecni byli dalej przedstawiciele miejscowych władz, duchowieństwa i ziemiaństwa okolicznego oraz tłumy ludności.

         Po mszy polowej, odprawionej przez księdza proboszcza Kucharskiego, odbyła się przed przedstawicielami władz defilada zastępów Strzelca i innych organizacji WF i PW, stowarzyszeń i związków męskich i żeńskich, wreszcie około 2000 strażaków, przybyłych na zjazd powiatowy.

         Następnie odbył się akt otwarcia wystaw. Po przemówieniu płk Thiela imieniem organizatorów wystawy minister Morawski przeciął wstęgę i ogłosił wystawę jako otwartą. W tym momencie orkiestra odegrała hymn narodowy i wypuszczono kilkaset gołębi pocztowych.

         Z kolei goście udali się na zwiedzenie wystawy. Mieści się ona w nowym, dużym budynku szkoły powszechnej oraz na przyległym placu. Wystawa obejmuje bogaty dział rolniczy, wystawę remont, bydła, drobiu i gołębi, działu roślinnego, dalej wytworów przemysłowych i rzemieślniczych, głównie z powiatu kępińskiego, dział dydaktyczny, obejmujący okazy samorządu, stowarzyszeń i organizacji, wreszcie dział kultury i sztuki, na który złożyły się liczne zabytki dzieła sztuki, zwłaszcza cenne i rzadkie zabytki sztuki kościelnej i ludowej.

W ogóle wystawa przedstawia się okazale i świadczy dodatnio o energii organizatorów i miejscowego społeczeństwa. Warto zaznaczyć, że na uroczystości otwarcia obecny był zastępca landrata powiatu sycowskiego oraz grono strażaków Niemców z poza kordonu”.

Ostatni akapit choć krótko sformułowany, jest bardzo ważny, bogaty w treść i przesłanie. Mimo niezbyt dobrych relacji polsko – niemieckich polscy organizatorzy wystawy zaprosili na nią przedstawicieli sąsiedniego, choć już zagranicznego, niemieckiego powiatu. Motywacją dla nich była chęć osiągnięcia efektu propagandowego, pokazania, że Polacy potrafią osiągnąć wzrost gospodarczy i wcale nie ustępują Niemcom. Być może intencją organizatorów było również położenie podwaliny pod przyszłą, ewentualną współpracę gospodarczą i lepsze stosunki polsko – niemieckie na nie zawsze spokojnym pograniczu.

Regionalna Wystawa Rolniczo-Przemysłowa Powiatu Kępińskiego w Ostrzeszowie w dniach 12 - 15 sierpnia 1934 r. odbyła się pod honorowym patronatem Wojewoda Poznańskiego hrabiego Rogera Raczyńskiego[4].

W skład Komitetu Honorowego weszli:

- gen. bryg. Oswald Frank - Dowódca Okręgu Korpusu VII Poznań[5];

- inż. Teofil Lorkiewicz - Dyrektor Lasów Państwowych w Poznaniu[6];

- Kajetan Dzierżykraj-Morawski - Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej[7];

- dr Michał Pollak - Kurator Okręgu Szkolnego Poznańskiego;

- Seweryn Samulski - Prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu[8];

- Ferdynand Świtalski - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu;

- Władysław Zakrzewski - Prezes Izby Rzemieślniczej w Poznaniu.

Komitet Wystawy (organizatorzy):

- Nicefor Aleksander Dąbrowiecki, starosta powiatowy w Kępnie[9];

- płk Stanisław Thiel, ziemianin z Doruchowa, Honorowy Obywatel miasta Ostrzeszowa[10];

- hr. Maria Szembekowa (1862-1937), działaczka społeczna i pisarka, właścicielka majątku w Siemianicach;

- inż. Władysław Krzywoszyński, rolnik z Domanina[11];

- mgr Włodzimierz Krzywoszyński (1903-1975), syn Władysława, rolnik z Domanina, poseł na Sejm[12];

- Antoni Władysław Wodniakowski (1877-1935), działacz społeczny z Ostrzeszowa, naczelnik "Sokoła"[13];

- Paweł Seydak (1894-1969), burmistrz Ostrzeszowa w latach 1923-1935 (później Kępna 1937-1939 i 1945);

- ks. dziekan Ignacy Nowacki (1872-1943), proboszcz parafii kępińskiej od 1901 r. do 1943 r., członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk;

- ks. Grzegorz Kucharski (1872-1943), proboszcz parafii ostrzeszowskiej 1930- 1938, zginął 23 sierpnia 1942 r. w Dachau;

- Wacław Hącia, kupiec z Kępna, delegat na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu 1918 r.;

- Józef Caliński, przedsiębiorca z Ostrzeszowa, producent mebli, działacz Związku Obrony Kresów Zachodnich;

- Józef Wężyk z Rogaszyc, przewodniczący Powiatowej Rady Ludowej w Ostrzeszowie w 1918 r., pierwszy starosta powiatu ostrzeszowskiego.

[1] Ekonomiczno-polityczny konflikt pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Niemiecką, zwany wojną celną, wybuchł w styczniu 1925 r., gdy wygasła niemiecka klauzula najwyższego uprzywilejowania wobec towarów państw Ententy, w tym również z Polski. W czerwcu natomiast zakończyło się zwolnienie z cła produktów z Górnego Śląska (głównie węgla). Niemcy wstrzymały import węgla ze Śląska, co spowodowało liczne straty w polskim handlu zagranicznym. Dodatkowo wszystkie towary eksportowane do Niemiec obłożono wysokim cłem. Przestały one więc być konkurencyjne na rynku niemieckim. Polska odpowiedziała podwyższeniem ceł na towary sprowadzane z Niemiec. Korzyści na wojnie celnej odniosły głównie Niemcy, ponieważ stanowiły ok. 40% polskiego eksportu. Kryzys wywołany wojną celną, był jednym z zapalników fali strajków i protestów, których wynikiem był zamach majowy w 1926 roku. Bezpośrednim zaś następstwem był upadek rządu Władysława Grabskiego, a sama sytuacja ekonomiczna zaczęła poprawiać się w pierwszych miesiącach 1926 roku. Po 1926 roku Polska podjęła działania na rzecz uniezależnienia się od niemieckiego rynku zbytu. Gdy zbudowano magistralę kolejową łączącą Śląsk z Pomorzem, węgiel zaczęto sprzedawać do Skandynawii, co przyczyniło się do dynamicznego rozwoju portu w Gdyni.

[2] Tygodnik „Świat” nr 43 z 1923 r. donosił: "Wystawa w Kępnie przerosła ramy zwykłego powiatowego popisu gospodarczego i była jednym dowodem, że Polska aczkolwiek powoli i mozolnie, jednak stale i systematycznie dźwiga się na wyżyny."

[3] Dziś powiat kępiński słynie przede wszystkim z produkcji mebli. Kępińskie zakłady swoją ofertę prezentują daleko, bo w Poznaniu i w Ostródzie na Mazurach w czasie odbywających się tam corocznie Międzynarodowych Targów Meblowych. Może kiedyś w Kępnie odbędzie się wystawa lokalnych producentów, podobnie jak w opolskim Dobrodzieniu. Miasto to i jego okolice podobnie jak Kępno znane jest z produkcji mebli. W 2012 r. w dniach 24 sierpnia – 9 września odbyła się kolejna, jubileuszowa, bo 50. edycja dobrodzieńskich targów. Przyświecało im hasło „Dobrodzień stolarstwem stoi”. Całkiem uzasadnione jest stwierdzenie, że Kępno również… 

[4] http://pl.wikipedia.org/wiki/Roger_Adam_Raczy%C5%84ski

[5] http://pl.wikipedia.org/wiki/Oswald_Frank

[6] http://www.bppob.pl/slownik/18/

[7] http://pl.wikipedia.org/wiki/Kajetan_Dzier%C5%BCykraj-Morawski

[8] Seweryn Samulski (1866-1935) - działacz gospodarczy, dyrektor zakładów H. Cegielski, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu. Urodzony w Kaniewie koło Koźmina.

[9] Nicefor Aleksander Dąbrowiecki (11 II 1897 – 31 VII 1972 r.) – urodził się w Olchowcach (dziś dzielnica Sanoka), Żołnierz I Brygady Legionów Piłsudskiego, oficer Wojska Polskiego, brał udział w walkach o Lwów w 1919 r. Od czerwca 1931 r. do marca 1932 r. starosta powiatowy szubiński, od 14 marca 1932 do 30 czerwca  1939 r. starosta kępiński, od lipca 1939 r. starosta lubelski.

W czasie II wojny światowej działał w Armii Krajowej, więzień obozu w Oświęcimiu o numerze 4749. Za wybitne zasługi w służbie państwowej odznaczony Krzyżem Komandorii Orderu Odrodzenia Polski (1938) oraz Orderem Komandorskim św. Grzegorza Wielkiego – Rycerz św. Grzegorza (1938 r.), najwyższego odznaczenia Papieża dla osób świeckich zasłużonych dla Kościoła katolickiego. Za promocję miasta Ostrzeszowa w latach trzydziestych nadano mu 10 września 1934 r. tytuł Honorowego Obywatela miasta Ostrzeszowa.

Zmarł na emigracji 31 lipca 1972 r. w Atlanta Georgia (USA), przeżywszy 77 lat. Pozostawił córkę Barbarę, 3 wnuków w Atlanta oraz syna Zbigniewa, 5-ro wnuków, braci i siostry w Polsce. Pogrzeb odbył się 2 sierpnia na cmentarzu Arlington Memorial Park w Atlanta (na podstawie nekrologu z USA).

[10] http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Thiel

http://www.archiwum.kalisz.pl/wystawy-on-line-008-19

[11] http://tygodnikkepinski.pl/nius/fullnews.php?id=995

[12] Tamże.

[13] http://www.archiwum.kalisz.pl/wystawy-on-line-008-20

Spis Wystawców Regionalnej Wystawy Rolniczo – Przemysłowej

Powiatu Kępińskiego w Ostrzeszowie

12 – 15 VIII 1934 r.  

Dział I.

Rolnictwo

Konie remontowe z Powiatu Kępińskiego:

- Państwowy Bank Rolny, Bralin – 2 wałachy i 2 klacze;

- Blau Maksymilian, Trzcinica – 5 wałachów i 2 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Długaszewski Stanisław, Podzamcze – 2 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Dyrekcja Lasów Państwowych, Zgorzelec – 1 wałacha rasy półkrwi angielskiej;

- Fragstein Józef, Miechów – 1 klacz rasy anglo-arabskiej;

- „Fundacja Nauka i Praca”, Laski – 1 wałacha i 3 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Gawlitta Wojciech, Donaborów – 1 wałacha i 1 klacz rasy niewiadomej;

- Graj Jan, Siedlików – 1 wałacha rasy półkrwi angielskiej;

- Heydebreckowa Elżbieta, Grabów nad Prosną – 2 klacze rasy półkrwi anglo-arabskiej;

- Jarmusz Melchior, Rojów – 1 wałacha i 2 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Kempa Zygmunt, Królewskie – 1 klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Kizierowski Edmund, Kierzno – 2 wałachy rasy półkrwi angielskiej;

- Krowicki Piotr, Rogaszyce – 2 wałachy rasy półkrwi angielskiej;

- Kubiaczyk Antoni, Bobrowniki – 1 klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Kupczyk Ludwik, Rzetnia – 1 wałacha rasy półkrwi angielskiej;

- Kwiatek Piotr, Kochłowy – 1 klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Masłowski Antoni, Kaliszkowice Kaliskie – 1 wałacha i 1 klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Możdżanowski Jan, Łęka Mroczeńska – 1 klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Niegolewski Wanda, Myjomice – 3 wałachy i 3 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Nieżychowska Aleksandra, Chlewo – 1 wałacha i 1 klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Pac-Pomarnacki Wacław, Rybin – 1klacz rasy półkrwi angielskiej;

- Pawlak Piotr, Komorów – 1 wałacha rasy półkrwi angielskiej;

- Prauziński Adam, Grabów nad Prosną – 1 wałacha rasy półkrwi angielskiej;

- Rossa i Matysik, Ostrzeszów – 1 wałacha rasy niewiadomej;

- Stefaniak Ignacy, Hanulin – 4 klacze rasy półkrwi anglo-arabskiej;

- Szulc Seweryn, Droszki – 5 wałachów i 2 klacze rasy półkrwi anglo-arabskiej;

- hrabina Szembekowa Maria, Siemianice – 4 wałachy i 2 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- płk Thiel Stanisław, Doruchów – 4 wałachy i 2 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Tschuschke Kurt, Mianowicie – 3 wałachy i 3 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Wężyk Józef, Rogaszyce – 5 wałachów i 2 klacze rasy półkrwi angielskiej;

- Zając Julian, Królewskie – 1 wałacha rasy półkrwi angielskiej.

Ryby:

- prof. dr Bassalik, Dąbrowa – złote liny;

- Pac-Pomarnicki Wacław, Rybin – komplet tarlaków karpi lustrzeni, komplet tarlaków linów zwyczajnych, komplet linów japońskich, zarybek karpia lustrzenia, zarybek linów, kroczki karpia lustrzenia, kroczki linów.

Psy:

- Marszałek, Ostrzeszów – 1 suczka rasy „Bernardyn”;

- Strzyżewski Włodzimierz, Kraszewice – 1 pies i 2 suczki rasy „Dog”.

Dział roślinny:

- Ciążyński Ignacy, Dobrydział – nasiona zbóż;

- Gmina Ligota – ziemniaki;

- Kłosek Idzi, Kaliszkowice Kaliskie – ziemniaki;

- Radziszewski Antoni, Jankowy – ziemniaki i nasiona zbóż;

- dr Wunschik J., Olszowa Podmiejska – ziemniaki.

DZIAŁ II.

PRZEMYSŁ, HANDEL I RZEMIOSŁO.

1.Wystawcy regionalni:

- Bacik Kazimierz, Ostrzeszów – garnitury klubowe, leżaki, materace;

- Caliński Andrzej, mistrz siodlarski, Ostrzeszów – uprząż wyjazdowa i robocza;

- Caliński Józef, Ostrzeszowska Fabryka Mebli, Ostrzeszów – meble i ołtarz;

- Cech ślusarski i kowalski, Kępno – sztuki czeladnicze;

- Cech ogrodniczy, Kępno–Ostrzeszów – dekoracje kwiatowe, kwiaty cięte, warzywa;

- Drukarnia Spółkowa Sp. z o.o., Kępno – Wydawnictwo własne: „Nowy Przyjaciel Ludu” oraz wszelkiego rodzaju druki;

- Giersz Karol, mistrz ślusarski, Ostrzeszów – wyroby ślusarskie artystyczne;

- Hącia Stefan, Kępno – pasieka ruchoma (wóz z pszczołami) oraz hodowla matek;

- Jański M., mistrz siodlarski, Kępno – powózki i rowery lakierowane, kanapy;

- Janus Feliks, częściowo ociemniały szczotkarz, Jankowy – wyroby szczotkarskie;

- Karolewski Stefan, Kępno  - ul, miodarka i narzędzia pszczelarskie;

- Kendzia Stanisław, kotlarz, Kępno – wyroby kotlarskiez miedzi;

- Kępińskie Młyny Parowe Sp. z o.o., Kępno – przetwory młyńskie;

- Kubera Teodor, mistrz kowalski, Kępno- końskie puszki rogowe prawidłowo okute;

- Małyszka Roman, Ostrzeszów – obrazy własne;

- Marczyński Bronisław, mistrz kowalski, Ligota – wyroby kowalskie;

- Mleczarnia, Spółdzielnia z o.o., Kępno – przetwory mleczarskie;

- Minch, Rybin – ul, miód, wosk;

- Mrula Czesław, Biskupice Zabaryczne – zegar melodyjny, telegraf Morsego;

- Nadleśnictwo Laski – przetwory tartaczne;

- Nier, fabryka kafli, Ostrzeszów – piece kaflowe, szamoty, kafle;

- Patrjok Urban, Kępno – wyroby koszykarskie i łódź żaglowa;

- Pielucha Antoni, Ostrzeszów – wyroby bednarskie;

- Prądzyński Aleksander, Nowa Drogeria, Ostrzeszów – perfumy firmy Plus, artykuły drogeryjne;

- Sorek Michał, Ostrzeszów – wyroby szczotkarskie;

- Stanecki Aleksander, mistrz kowalski, Ostrzeszów – wyroby kowalskie;

- Straż Pożarna, Kępiński Oddział Powiatu Kępińskiego, Kępno – sprzęt przeciwpożarowy;

- Szeliga Alfons, budowa i reperacja maszyn oraz narzędzi rolniczych, Ostrzeszów – maszyny szerokobijące maneże i wialnie;

- Szkopek Franciszek, mistrz kowalski, Ostrzeszów – wyroby kowalskie;

- Szmaj Antoni, Przemysł i Handel Drzewny Sp. z o.o., Grabów nad Prosną – beczki i wyroby drzewne;

- Szyszka Jan, ogrodnik, Niedźwiedź – drzewa owocowe i róże;

- Tomalikówna Stanisława, Słupia pod Kępnem – obrazy i rzeźby własne;

- Tomaszewski Bolesław, Rudniczysko – miód, przetwory z miodu, wosku, węza, ule i uliki weselne;

- Wieczorek Andrzej, mistrz kowalski, Ostrzeszów – wyroby kowalskie;

- Wiorek Stanisław i spółka, Kępno – sikawka ogniowa czterokołowa, beczkowóz dwukołowy, korbowód parowej maszyny, wałek kolanowy do młockarni;

- Wodniakowska Stanisława, Ostrzeszów – wyroby z papier-machee, zabawki, wizerunki, krzyże itp.;

- Zakłady Ceramiczne i Tartaki, Spółka Akcyjna „Ostrzeszów”, Budy-Ostrzeszów – dachówka, cegła, sączki drenarskie;

- Zakłady Ceramiczne i młyn turbinowy „Dąbrówka”, Doruchów – wyroby ceramiczne.

Poniżej prezentuję unikatowe zdjęcia z ostrzeszowskiej wystawy 1934 r. Fotografie te pochodzą ze zbiorów Muzeum Regionalnego im. Władysława Golusa w Ostrzeszowie. Serdeczne podziękowania za pomoc i wsparcie składam Pani Mirosławie Rzepeckiej – Dyrektorowi Muzeum. Korzystając z okazji zachęcam odwiedzających naszą witrynę do zwiedzania bogatych ekspozycji znajdujących się w placówce kierowanej przez Panią Mirosławę.

Zabrania się kopiowania, publikowania i jakiegokolwiek powielania tych zdjęć bez zgody Muzeum Regionalnego w Ostrzeszowie.

Muzeum Regionalne im. Władysława Golusa w Ostrzeszowie, Rynek 19, tel. 62 730 20 42.

Muzeum działa w strukturach Ostrzeszowskiego Centrum Kultury a mieści się w budynku starego ratusza. W zbiorach Muzeum Regionalnego w Ostrzeszowie znajduje się ponad 8.000 eksponatów w działach: historii, archeologii, etnografii, sztuki, numizmatyki. Wiodące kolekcje to twórczość Antoniego Serbeńskiego, absolwenta Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, który na swoich akwarelach, pastelach, olejach i drzeworytach utrwalił niepowtarzalny urok małych miasteczek południowej Wielkopolski; dokumenty, fotografie, sztandary z czasu Powstania Wielkopolskiego, a także wydawnictwa i odznaczenia z tego okresu; zbiór dokumentów, fotografii, umundurowania z czasu II wojny światowej ze szczególnym nastawieniem na pamiątki norweskie.

Wystawy stałe:

- „Oficerowie Norwescy w Oflagu XXI C” - zbiór dokumentów, fotografii, umundurowania i pamiątek z czasu II wojny światowej dotyczący norweskich oficerów więzionych w oflagu XXI C w Ostrzeszowie w czasie okupacji hitlerowskiej http://www.oflag21c.ovh.org/ ;

- „Ignacy Moś - swojemu miastu” – prezentuje dary przekazane Muzeum przez Ignacego Mosia – obejmujące m. in. pamiątki rodzinne, twórczość A. Serbeńskiego, eksponaty upamiętniające udział rodziny Mosiów w Powstaniu Wielkopolskim, kolekcję numizmatów poświęconych św. M.M. Kolbe, dokumentację fotograficzną tablicowych fundacji I. Mosia.

- "Antoni Serbeński - życie i twórczość” przedstawia drzeworyty, akwarele, pastele, rysunki węglem i ołówkiem oraz obrazy olejne autorstwa A. Serbeńskiego, który w ciągu przeżytego w Ostrzeszowie ćwierćwiecza uwiecznił na płótnie i papierze wiele urokliwych zakątków południowej Wielkopolski, a Ziemię Ostrzeszowską uczynił swoją Małą Ojczyzną.